Kunst- en cultuurterugblik NRC

In NRC vatte Joyce Roodnat het kunstjaar samen, met veel aandacht voor vrouwelijke makers.

"2022 (is) het jaar geworden dat kunst van vrouwen ter zake doet, in weerwil van het ‘normale’ seksistische snobisme", schrijft Roodnat. "'Ik lees geen boeken van vrouwen', zei een literaire criticus ooit tegen me, niet zomaar één, een belangrijke smaakmaker en nog een aardige man ook. Hij grijnsde verontschuldigend, maar hij vond niet dat hij iets geks zei. Maar nu, in 2022, ging de Boekenbon Literatuurprijs naar Anjet Daanjes nadrukkelijk vrouwelijke roman Het lied van ooievaar en dromedaris.

"In de beeldende kunst woedde de meest serieuze inhaalslag. Zonder dat daar een punt van werd gemaakt, werden voor de Biënnale van Venetië voornamelijk vrouwelijke kunstenaars geselecteerd, wat leidde tot een van de beste ‘Venetiës’ in tijden. Nederland gooide hoge ogen door zich te laten vertegenwoordigen door Melanie Bonajo. (...) Ik genoot van haar, van al die anderen en ik dacht, nu kunnen ze nooit meer zeggen: we konden geen vrouwen vinden, want we gaan voor kwaliteit. Want hier zag ik een en al kwaliteit. Losser, niet bezig met rigide ideeën. Wel fel, kleurrijk, spottend met genres, conventies en codes. In die sfeer trakteerde het Kunstmuseum Den Haag Nederland dit jaar op de enthousiast onthaalde exposities van de kunstenaressen Paula Rego, Wiebke Siem en van de non-binaire Nicole Eisenman. Frida Kahlo is nu mainstream, haar zeventiende-eeuwse Italiaanse collega Artemisia Gentileschi bijna. Het Rijksmuseum verzon een list en kwam met de tentoonstelling Vrouwen op papier. 

"In het theater is toneelgroep De Warme Winkel allang begonnen, met anti-heteronormatieve voorstellingen vol uitdagend vrouwelijke accenten (Lady Chatterley en Mann, Mann, Mann). En Steef de Jong husselde voor zijn veelgeprezen, stijf uitverkochte Operetta Land de seksen door elkaar. Niet om er een nummer van te maken, maar om het verhaal te versterken. En niemand die ermee zat. 

"Eline Arbo klom dit jaar definitief op tot doorslaggevende theatermaakster. Veel indruk maakte haar diepgravende stuk De Uren (naar de roman van Michael Cunningham, reprise in januari 2023). Haar daaropvolgende, minstens zo geslaagde, productie was een bewerking van de roman De Jaren. Ja, van Annie Ernaux, de schrijfster die dus vlak voor Arbo’s première de Nobelprijs kreeg. Het was toeval, maar het leek of het zo moest zijn, juist in dit jaar."