Boeken Filter: non-fictie close

Film, de kunstvorm die zo dicht tegen de werkelijkheid aan schuurt, geeft ons voorbeelden om naar te leven en rollen om te spelen. We spiegelen ons aan personages, dromen weg bij happy endings, laten ons overtuigen door het zwart-wit van goed en kwaad. Maar wat betekent het als de realiteit verstrikt raakt met verhalen? Wat betekent het voor een vrouw om zichzelf terug te zien in stereotiepe rollen?

Aan de hand van klassieke en populaire films, persona’s en personages en iconen uit de popcultuur, laat Basje Boer ons zien hoe aantrekkelijk het spel van kijken en bekeken worden is – en ook hoe gevaarlijk. Zouden we ons tegen de clichés moeten verzetten? Of is het rollenspel ons te dierbaar?

Maryam Hassouni schreef een ontluisterend boek over de film- en televisie-industrie. De actrice, die als eerste Nederlandse acteur ooit een Emmy won, herkende zich nooit in de clichématige personages die ze moest spelen en kreeg te maken met uitsluiting, racisme en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Het werd haar onmogelijk gemaakt om te acteren, ondanks haar verlangen ernaar. Toen ze toch nog een keer zwichtte voor een grote rol in een televisieserie liep dat fataal af.

Als ze uiteindelijk het onderzoeksdossier naar aanleiding van haar klachten leest, komt ze tot de conclusie dat niet zij het monster is, maar dat het systeem ziek is.

Het narratief van architectuur blijft hardnekkig masculien, maar vrouwen speelden wel degelijk hoofdrollen in de architectuurgeschiedenis. Vrouwen in Architectuur belicht voor het eerst hoe vrouwen in al hun verschillende rollen bijdragen aan architectuur, vroeger er nu. Het toont de opmerkelijke redenen waarom vrouwen ontbreken in archieven en publicaties en hoe die afwezigheid doorwerkt in de (on)zichtbaarheid van vrouwen vandaag. Met het bundelen van deze verhalen voegt de publicatie een ontbrekend hoofdstuk toe aan de architectuurgeschiedenis in Nederland en vormt het een krachtig geluid voor meerstemmigheid in het huidige architectuurdebat.

Bijna iedereen kent natuurwetenschappelijke wetten, theorieën of eenheden die naar mannen zijn vernoemd. Maar naar vrouwen?

Toch waren ze er al eeuwen: vrouwelijke natuurwetenschappers. Henrietta Leavitt ontwikkelde de methode waarmee Hubble de uitdijing van het heelal kon afleiden. June Almeida maakte voor het eerst de structuur zichtbaar van een verkoudheidsvirus dat de naam corona kreeg. Alice Ball ontwikkelde op Hawaii het eerste redelijk effectieve middel tegen lepra.

Dit boek is een bundeling van de portretten uit de rubriek Ongekend in NRC, aangevuld met niet eerder gepubliceerde portretten en een uitgebreid inleidend essay.

Hoeveel vrouwelijke kunstenaars ken jij? Waren er in de periode voor de twintigste eeuw vrouwelijke kunstenaars? Kan de kunstgeschiedenis worden verteld aan de hand van alleen vrouwen? Natuurlijk! Katy Hessel, bekend van haar Instagrampagina The Great Woman Artists en gelijknamige podcast, bewijst dat dat mogelijk is. In haar boek The Story of Art without Men geeft ze je een complete kunstgeschiedenis, van de Renaissance tot het heden, met in de hoofdrol alleen maar vrouwen.

In beeldende, bijtende observaties schrijft Marja Pruis over misogynie, sociale pikordes, over het ideaalbeeld van de vrouw en de realiteit, over hoe schrijfster te zijn. Vrouwen hebben een onmogelijke opdracht in onze maatschappij: lief zijn, maar ook stoer. Alleen niet té stoer, want dan ben je een Boos Meisje. Terwijl dat juist de leukste vrouwen zijn.

Met wrange humor begeeft Mary Beard, de beroemdste classicus van het Verenigd Koninkrijk, zich in de genderdiscussie. Ze toont ons hoe in de geschiedenis machtige vrouwen behandeld zijn.
Haar voorbeelden leggen de culturele pijlers onder een eeuwigdurende misogynie bloot. Ze bespreekt de stem van vrouwen in het maatschappelijk debat en bevraagt onze aannames omtrent de manier waarop vrouwen met macht omgaan.

Naar aanleiding van haar persoonlijke online-ervaringen op het gebied van seksisme en agressie vraagt Mary Beard zich af: als vrouwen niet zichtbaar zijn binnen onze machtsstructuren, is het dan niet de macht die we moeten omvormen?

Een prachtig geschreven, onthullend onderzoek dat een verregaande machtsstrijd in een van de meest verheven culturele kringen ter wereld blootlegt. De Zweedse Academie, verantwoordelijk voor het jaarlijks uitreiken van de Nobelprijs voor de Literatuur, komt op 22 november 2017 onder vuur te liggen. Een Zweedse krant publiceert een onderzoek waarin achttien vrouwen naar voren treden die zeggen dat ze seksueel zijn misbruikt door artistiek leider Jean-Claude Arnault, getrouwd met een vooraanstaand lid van de Zweedse Academie. Het bericht zorgt wereldwijd voor opschudding en heeft als gevolg dat in 2018 geen Nobelprijs voor de Literatuur wordt uitgereikt.

The Hite Report, first published in 1976, was a sexual revolution in six hundred pages. To answer sensitive questions dealing with the most intimate details of women's sexuality, Hite's innovation was simple: she asked women, a lot of them, everything--and published the results.

One hundred thousand women, ages fourteen to seventy-eight, were asked what they do and don't like about sex; how orgasm really feels, with and without intercourse; how it feels not to have an orgasm during sex; the importance of clitoral stimulation and masturbation; and to name the greatest pleasures and frustrations of their sexual lives, among many other questions.