Boeken

In geen enkele eeuw veranderde het leven van vrouwen zo sterk – en daarmee dat van ons allemaal. Vanuit het perspectief van haar moeder, haar oudere zus en zichzelf vertelt Suzanna Jansen hoe vrouwen leefden binnen de marges van ondergeschiktheid en dienstbaarheid, en hoeveel strijd het kostte zich daaraan te ontworstelen.

Veel mensen geven openlijk toe nauwelijks boeken van vrouwen te lezen. Leeslijsten op scholen worden gedomineerd door boeken van (witte hetero)mannen. Vrouwen winnen minder literaire prijzen dan mannen. Is dat erg? Ja, want het weerspiegelt en vormt de verhoudingen in de samenleving.

Elf vrouwelijke schrijvers zijn verontwaardigd over de ongelijke positie van vrouwen in de letteren, en verenigden zich in het collectief Fixdit. Vanuit bondgenootschap strijden ze voor verandering, in de literaire wereld én in de canon. In de elf stukken van dit manifest diepen zij het probleem uit. Woedend, strijdvaardig, en vooral: optimistisch.

Aan de hand van brieven, dagboeken, foto’s en gesprekken haalt Jutta Chorus vijf bijzondere vrouwen uit de schaduw. Vrouwen die, net als zijzelf, pioniers waren op allerlei terreinen: de letteren, de journalistiek, de film. Hoe komt het dan dat hun namen in de geschiedenis nauwelijks voorkomen?

Ze leefden naast Aletta Jacobs, Marga Klompé en de Dolle Mina’s. Maar in het dagelijks leven van Alma en haar dochters bleven mannen het middelpunt van het universum. ‘De vrouwelijke lijn wordt in elke generatie overwoekerd door steeds nieuwe mannennamen, je raakt haar zo makkelijk kwijt.’

Vijf sprankelende en wanhopige levens in één meeslepende familiegeschiedenis.

Bewijs van bewaring van Iduna Paalman is een zoektocht naar wat verzwegen werd en wat zich bewust verborgen hield. Paalman zoekt in archieven, getuigenissen en vrouwelijke ervaringen en probeert in poëzie het ongeziene adem te geven. Wat beweegt er tussen speeltafel, schaamte en schavot?

"In haar tweede dichtbundel maakt Paalman ruimte voor ongeziene vrouwen in de geschiedenis. Haar gedichten maken duidelijk hoe het is om niet één-nul, maar tweeduizend jaar patriarchaat achter te staan." (Maria Barnas in NRC)

Film, de kunstvorm die zo dicht tegen de werkelijkheid aan schuurt, geeft ons voorbeelden om naar te leven en rollen om te spelen. We spiegelen ons aan personages, dromen weg bij happy endings, laten ons overtuigen door het zwart-wit van goed en kwaad. Maar wat betekent het als de realiteit verstrikt raakt met verhalen? Wat betekent het voor een vrouw om zichzelf terug te zien in stereotiepe rollen?

Aan de hand van klassieke en populaire films, persona’s en personages en iconen uit de popcultuur, laat Basje Boer ons zien hoe aantrekkelijk het spel van kijken en bekeken worden is – en ook hoe gevaarlijk. Zouden we ons tegen de clichés moeten verzetten? Of is het rollenspel ons te dierbaar?

Maryam Hassouni schreef een ontluisterend boek over de film- en televisie-industrie. De actrice, die als eerste Nederlandse acteur ooit een Emmy won, herkende zich nooit in de clichématige personages die ze moest spelen en kreeg te maken met uitsluiting, racisme en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Het werd haar onmogelijk gemaakt om te acteren, ondanks haar verlangen ernaar. Toen ze toch nog een keer zwichtte voor een grote rol in een televisieserie liep dat fataal af.

Als ze uiteindelijk het onderzoeksdossier naar aanleiding van haar klachten leest, komt ze tot de conclusie dat niet zij het monster is, maar dat het systeem ziek is.

Breaking down the traditional structures of screenplays and investigating the ways in which screenplays have been traditionally told, this book interrogates how screenplays can be written to reflect the diverse life experiences of real people. The book addresses a current demand for more inclusive and progressive representation in film and TV and equips screenwriters with the tools to ensure their screenplays tell authentic stories, offering innovative ways to reimagine current screenwriting practice towards radical equity and inclusion.

Lees ook dit Filmkrant-artikel over het boek.

In December van Bregje Hofstede komt een antropologiestudente terecht in een commune op het Franse platteland waar de siliconen vlijtig trillen en de tepelkwastjes zwieren. Een pornografische pastiche over de aard van verlangen.

De Maanden is een reeks van twaalf boekjes van twaalf schrijvers. Alle omslagen worden gemaakt door dezelfde kunstenaar. Elk boekje verschijnt net voor het begin van de maand. Het houdt de lezer gezelschap terwijl de maand verstrijkt en nodigt je uit anders naar de tijd van het jaar kijken.

Bijna iedereen kent natuurwetenschappelijke wetten, theorieën of eenheden die naar mannen zijn vernoemd. Maar naar vrouwen?

Toch waren ze er al eeuwen: vrouwelijke natuurwetenschappers. Henrietta Leavitt ontwikkelde de methode waarmee Hubble de uitdijing van het heelal kon afleiden. June Almeida maakte voor het eerst de structuur zichtbaar van een verkoudheidsvirus dat de naam corona kreeg. Alice Ball ontwikkelde op Hawaii het eerste redelijk effectieve middel tegen lepra.

Dit boek is een bundeling van de portretten uit de rubriek Ongekend in NRC, aangevuld met niet eerder gepubliceerde portretten en een uitgebreid inleidend essay.